Lunchroom Carels

ZANDVOORT - Bij het naspeuren van Zandvoortse zaken, loop ik soms tegen een wijziging van een straat of plein aan. Neem bijvoorbeeld het Raadhuisplein, daar waar nu de Hema zit. Voor de bouw van het raadhuis was dit stuk straat gewoon de Grote Krocht. Of eigenlijk Groote Krocht. Er was geen plein voor het raadhuis zoals we dat nu kennen. Het raadhuis van Zandvoort was namelijk gevestigd in de Kerkstraat, samen met het politiebureau. Tja, waar zijn die tijden gebleven.

    
                                          Interieur van de lunchroom Carels 

Lunchroom Carels
De voorloper van de Hema was lunchroom Carels. Oorspronkelijk begon men al in 1905 met de lunchroom, om precies te zijn op 17 mei van dat jaar. Op die dag werd om 12 uur ’s-middags de zaak van Henri J. Carels geopend. Deze bestond uit vier betegelde vertrekken. Tussen de witte en groene tegels waren tegelschilderijen aangebracht met reclame van verschillende firma’s. 

   
             Eén van de tegeltableau's die vlak voor de sloop nog gered zijn

Tegelreclame's
Aangebracht waren tegelreclame’s van de Eerste Haarlemsche Stoomververij en Chemische wasserij C. Hoeing, firma Schenk, Rademakers met chocola en hopjes, firma Blankaerts en Co., Van Houtens cacao, Korff cacao, steenkolenhandel Fr. Perquin, een bier drinkend gezelschap van de Koninklijke Brouwerij, Sipkes Jam, melkinrichting De Sierkan, Veraars mineraalwateren en een zeer groot schilderij van Carels bakkerij. De tegelwerken werden geleverd door de fabrikant van tegels en Delfts aardewerk, de firma M.A. Heijstee. Voorts was er een grote reclameplaat aangebracht van de E.S.M.-E.N.E.T. waarop de dienstregeling in tegelvorm was aangegeven. Verder waren bekende schilderijen in tegelwerken afgebeeld.

     
        Advertentie van Paul C. Kaiser zoals deze in de krant van 1901 verscheen
    
Bakkerij van Paul C. Kaiser
Achter de lunchroom lag de bakkerij van Carels, voorheen de bakkerij van Paul C. Kaiser. Het adres was Groote Krocht 4 bij de tram. Dat van de tram stond in iedere advertentie. Op 1 juni 1911 werd de tenaamstelling van de telefoonaansluiting veranderd; stond er eerst nog in het telefoonboek “Carels, H. J. voorheen Paul C. Kaiser”, nu werd het “Carels, H. J. Luxebroodbakkerij”. Pas in 1927 adverteerde de familie Rinkel met lunchroom “Carels” en “L.J.Rinkel v.h. H.J. Carels” 
 

Zeemijnen
Op de voorgrond van de foto zien we een soort perkje, tegenwoordig is daar een pleintje, met goed zichtbaar een zeemijn, uiteraard ontdaan van zijn explosieven. Deze was aangespoeld op 5 maart 1915 bij paal 67. Toen het perkje werd weggehaald werd de mijn in de tuin van Villa Sandevoerde geplaatst aan de Brederodestraat, het huis van de toenmalige burgemeester Beeckman. Zo her en der staan er in Zandvoort nog oude zeemijnen in tuinen, voornamelijk als bijzondere plantenbak. En inderdaad, het is ook eigenlijk wel bijzonder.

    
                                 Het buitenterras van lunchroom Carels 

HEMA
Eind 1969 besloot de familie Rinkel het benedenpand te verkopen aan de firma Keyser de Nijs uit Hillegom om er een Hema van te maken. In een krant van 1970 wordt medegedeeld dat de tegelreclames zorgvuldig gedemonteerd zullen worden en in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen worden tentoongesteld in een huisje. Twee tegeltableaus zouden bewaard zijn gebleven. 

Gemengde gevoelens
Toen de opening van het nieuwe winkelbedrijf op vrijdag 5 juni 1970 plaatsvond, was niet iedereen er blij mee. De kleine Zandvoortse Middenstand onderging de opening met gemengde gevoelens. Boven het pand leefde de naam Rinkel voort, de heer Eylders, van galerie Eylders, nam daar de exploitatie in handen van café-restaurant Rinkel. Lang heeft dit niet geduurd, want enkele jaren later werd café-restaurant “Rinkel” omgedoopt in café “De Bierwinkel”, tegenwoordig “De Bierburcht”. 

 Cor Draijer

Dit artikel is verschenen in januari 2005 in het weekblad "De Zandvoorter"