Skip to main content

De Zandvoortse Duinkraal en andere piepers

it de Klink van 1986 - ZANDVOORTSE DUINKRAAL EN ANDERE PIEPERS
 
Zandvoortse Duinkraal en andere piepers
Dat is de titel van een artikel in het blad "DUIN", waarin o.a.door onze plaatsgenoot K.C.v.d.Mije Pzn. verteld wordt over de geschiedenis van de aardappel teelt in Zandvoort. Toen halverwege de jaren ’80 het Roggeveld door de gemeente in gebruik werd genomen voor het plaatsen van caravans,waren"de rapen gaar" en niet in het minst bij de Zandvoortse aardappeltelersvereniging, want "hun" land was niet meer beschikbaar voor het uitoefenen van de activiteit, die generaties lang in de Zandvoortse duinen wordt uitgevoerd. De caravans zijn inmiddels weg en de aardappels zitten alweer in de grond.

Het rooien van aardappelen in de Zandvoortse duinen omstreeks 1910 


De teelt van aardappelen
Het is toch wel bijzonder, die aardappelteelt. Zo is het bekend, dat rond de eeuwwisseling enige welgestelde families uit Zandvoort, die o.a. in de directies zaten van hotels in en buiten Zandvoort, speciaal mensen in dienst hadden voor de teelt van aardappelen. Natuurlijk voor eigen gebruik in de hotels maar ook voor de handel. Daarnaast is er altijd een grote groep individuele burgers geweest, die zich met de teelt van aardappelen hebben bezig gehouden. Dat was in vele gevallen wel nodig ook. Mensen met wat geld waren in staat mest te kopen bij de voermanderij en -het is allemaal voorbij maar Zandvoort kende op het hoogtepunt wel 10 voermanderijen met 7-10 paarden en daar waren zo ongeveer 70 tot 100 personen in dienst- had men geen geld voor mest, dan werd zgn.groenland gespit(stukken grond die ééns per drie jaar werden beteeld en waarvan de bemesting dan bestond uit de ondergespitte groene zoden.) 

Gaashek tegen de konijnen
De eerder genoemde vereniging heeft periodes meegemaakt, dat men wel zestig leden had. Na het planten van de aardappels (poters) werd er rond het perceel een gaashek tegen de konijnen geplaatst. Men verplichtte zich om na de oogst dit hek weer weg te halen. De Zandvoortse volkstuinders bouwden al gauw op hun land een huisje. De aardappeltelers daarentegen doen dit niet. Men zou tegenwoordig zeggen: zij doen niet aan horizonvervuiling.


Zandvoortse Duinkraal bestaat niet meer
Er was ooit een eigen ras: de Zandvoortse Duinkraal, maar deze bestaat niet meer.Toch zoekt men wel naar een eigen soort.dat o.a. tegen droogte kan en geschikt is om te groeien in kalkrijke grond. Volkstuinders proberen van alles op hun land te laten groeien en dat vraagt bijna een dagelijkse zorg.  Met de aardappeltelers ligt dit anders. Zij kennen maar twee bijzondere tijden, de spit/planttijd en de oogsttijd. Natuurlijk wordt tussentijds wel eens gewied maar wanneer de zaak groeit is er geen omkijken naar. Heel nauwkeurig wordt er acht op geslagen dat men de delen van het land om de drie jaren bebouwd. 

Aardappel-aaltje
Bij de vereniging heeft men bepaald dat om de vier jaar weer op hetzelfde stuk geteeld kan worden. Dit is een maatregel die verband houdt met het zgn.Aardappel-aaltje waarvan de nadelige gevolgen terugslaan op de bollenteelt en de overheid is zeer streng op de naleving van deze bepaling. Om de drie jaar gebruiken van een landje voor aardappelteelt lijkt voldoende om de "aardappelmoeheid " te voorkomen. Het hebben van eigen aardappelen is natuurlijk een apart genoegen, maar het plezier dat de mensen hebben in het totale pakket van werkzaamheden is ongetwijfeld van nog groter waarde. En omdat de liefhebberij bij de aardappeltelers heel erg aanwezig is zal "de Zandvoortse duinaardappel" nog lang niet verdwenen zijn.

Opperdoezer
De Zandvoortse Aardappeltelers Vereniging werd opgericht op 7 juli 1952. De oprichters waren: Jb. Koning(Withaar), Jb. Koning Hzn en K. C. v.d. Mije Pzn. Lang voor dat het woord 'zeedorpenlandschap' werd uitgevonden zorgde deze vereniging al voor de instandhouding van dit landschap. Dat de leden het experiment daarbij niet schuwen blijkt wel hieruit; één der leden, Engel Kerkman(Botje) had afgelopen jaar ook het aardappelras 'Opperdoezer' gepoot. Een aardappelras dat alleen verbouwd wordt op de hoog gelegen lichte zavelgrond rondom het West-Friese dorp Opperdoes. Gebleken is dat het ras in Zandvoort ook prima gedijt.